Materiały do samodzielnego wykorzystania

Istnieje kilka sposobów na promowanie lepszego zdrowia psychicznego.

Dowiedz się, jak sobie pomóc i jak radzić sobie z depresją.

Przeczytaj o samozarządzaniu i podejdź do autotestu

Dowiedz się więcej

Wykonaj autotest

Farmakoterapia depresji

Więcej o farmakoterapii depresji

Odpowiednie zastosowanie farmakoterapii

Farmakoterapia depresji powinna obejmować doraźną terapię aż do uzyskania najlepszej odpowiedzi klinicznej lub remisji (zwykle 6-12 tygodni) i kontynuację leczenia przez kolejne sześć miesięcy, aby zapobiec nawrotowi. Czasami terapia podtrzymująca trwa miesiące lub lata w przypadku nawracających lub uporczywych zaburzeń. Częstość nawrotów jest około dwukrotnie wyższa, gdy lek przeciwdepresyjny zostanie odstawiony przed końcem fazy kontynuacji, dlatego przestrzeganie zaleceń jest ważne, nawet jeśli osiągnięto wczesną poprawę.

Najczęstsze leki przeciwdepresyjne

W leczeniu depresji stosuje się różne rodzaje leków. Przy wyborze leku lekarz musi wziąć pod uwagę kilka czynników m.in. dominujące objawy, wcześniejsze doświadczenia, preferencje pacjenta, a także skutki uboczne. W tym kontekście zasadnicze znaczenie ma rozróżnienie między depresją jednobiegunową a dwubiegunową. Zwykle ten etap ma miejsce, zanim farmaceuta ma kontakt z pacjentem. Oto najczęstsze grupy leków powszechnie kojarzone z leczeniem depresji i ich charakterystyka:

 

Antydepresanty:

  • Ważne jest, aby zapewnić pacjentów, że nie są uzależniające i nie zmieniają osobowości.
  • Pacjentom należy tłumaczyć, że konieczna jest cierpliwość, ponieważ działanie antydepresyjne zaczyna się z opóźnieniem (około 2-4 tygodnie), podczas gdy niektóre działania niepożądane (np. nudności w przypadku leków z grupy SSRI) występują na początku leczenia.

 

Środki uspokajające:

  • Mogą być stosowane jako dodatek do leków przeciwdepresyjnych tylko przez krótki czas, np. przez pierwsze dwa tygodnie, aż antydepresanty zaczną działać.
  • Silnie powiązane z ryzykiem uzależnienia.
  • Przyzwyczajenie (zwiększanie dawek w celu złagodzenia objawów) i skutki odstawienia.
  • Powinny być stosowane czasowo w ostrych stanach, aby złagodzić cierpienie i niepokój, bezsenność i ostatecznie zmniejszyć ryzyko samobójstwa.

 

Neuroleptyki:

  • Tradycyjnie stosowane w zaburzeniach schizofrenicznych.
  • Stosowane w depresji urojeniowej (depresji psychotycznej) głównie w połączeniu z lekami przeciwdepresyjnymi.
  • Niektóre są również stosowane w małych dawkach jako środki uspokajające (np. ciamemazyna, kwetiapina) w depresji i zaburzeniach lękowych.
  • Brak ryzyka uzależnienia.

 

Leki przeciwpadaczkowe:

  • Klasycznie stosowane w epilepsji, mają właściwości stabilizujące nastrój.
  • Zalecane do leczenia i profilaktyki depresji dwubiegunowej i manii.

 

Naturalne antydepresanty:

  • Wyciąg z dziurawca zwyczajnego o zalecanej dawce około 500-800mg. Opóźnienie działania wynosi trzy tygodnie, podobnie jak w przypadku syntetycznych antydepresantów. Należy skonsultować z lekarzem prowadzącym czas trwania leczenia i równoległe przyjmowanie innych leków.
  • Nie ma istniejących dowodów na skuteczność stosowania innych rzekomych naturalnych antydepresantów, jak np. kwasy tłuszczowe omega-3.

Mechanizmy działania leków przeciwdepresyjnych

Dokładna neurochemiczna dysfunkcja depresji nie jest jeszcze znana. Wydaje się, że leki przeciwdepresyjne zwiększają dostępność neuroprzekaźników serotoniny i noradrenaliny w szczelinie synaptycznej niektórych części mózgu. Ostatnie badania przedkliniczne pokazują, że antydepresanty znacząco zmniejszają również aktywność neuronów w miejscu sinawym w pniu mózgu, gdzie znajdują się neurony noradrenergiczne. Leki przeciwdepresyjne zwiększają również dostępność BDNF, neurotrofiny zaangażowanej w neurogenezę i neuroplastyczność.

Częste działania niepożądane antydepresantów

Jak wszystkie leki, antydepresanty mają skutki uboczne. Każda osoba reaguje inaczej i nie każdy lek wywoła u niej takie same skutki uboczne w tym samym stopniu. Często pacjenci w pierwszym tygodniu leczenia antydepresyjnego doświadczają efektów ubocznych takich jak pobudzenie lub senność, suchość w ustach, nudności lub „dziwne uczucie”. Wiele skutków ubocznych można opanować za pomocą prostej diety i aktywności fizycznej.

Pożądany efekt przeciwdepresyjny zwykle pojawia się po dwóch do sześciu tygodni leczenia, ale skutki uboczne często pojawiają się już na początku leczenia. Może to być bardzo frustrujące i może negatywnie wpłynąć na przestrzeganie zaleceń. Jako farmaceuta możesz poinformować pacjenta, że może się tak zdarzyć i że objawy te ustąpią. Warto zachęcić go, aby nie przerywał przyjmowania leku i przedyskutował swoje obawy z lekarzem prowadzącym leczenie.

iFightDepression to projekt finansowany i realizowany przez: