Έλεγχος για κατάθλιψη
Έλεγχος για κατάθλιψη
Όπως η αρτηριακή πίεση, η χοληστερόλη και η γλυκόζη, η διάθεση πρέπει να παρακολουθείται τακτικά στην πρωτοβάθμια φροντίδα, επειδή αποτελεί παράγοντα κινδύνου της υγείας και για άλλες καταστάσεις, εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις της στην ευεξία και την ποιότητα ζωής. Εάν ένας γενικός ιατρός επιθυμεί να διασφαλίσει ότι κανένας ασθενής δεν θα μείνει αδιάγνωστος και εάν υπάρχουν τα μέσα στο ιατρείο για την αντιμετώπιση των αναγκών των ασθενών (βλ. Αναφορά στην ψυχοεκπαίδευση ή /και ψυχοθεραπεία), οι γιατροί θα μπορούσαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο ελέγχου ρουτίνας για την κατάθλιψη π.χ. όλων των νέων ασθενών.
Υπάρχουν πολλά εργαλεία ελέγχου για κατάθλιψη.
Το ερωτηματολόγιο WHO-5 μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο διαλογής πρώτης γραμμής για κατάθλιψη. Είναι ένα καλά επικυρωμένο εργαλείο για τον έλεγχο κατάθλιψης στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Είναι εύκολο στη χρήση και σύντομο με μόνο πέντε λήμματα, όλα θετικά πλαισιωμένα (χωρίς να αναφέρεται ρητά η "κατάθλιψη"). Εάν η βαθμολογία ενός ασθενούς είναι μικρότερη ή ίση με 13, μπορεί να βιώνει ένα καταθλιπτικό επεισόδιο (ευαισθησία ανίχνευσης 80%). Σε αυτούς τους ασθενείς, η διάγνωση θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω από τον γενικό ιατρό.
Ένα άλλο εργαλείο διαλογής για χρήση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας είναι το PHQ-9, το οποίο επιτρέπει στον γενικό ιατρό να καθορίσει τη βαρύτητα των καταθλιπτικών συμπτωμάτων και το βαθμό έκπτωσης της λειτουργικότητας. Αυτό το εργαλείο είναι επίσης καλά επικυρωμένο και είναι ευαίσθητο στην ανίχνευση αλλαγών με την πάροδο του χρόνου. Μια βαθμολογία της τάξεως 5-9 υποδηλώνει ήπια κατάθλιψη, 10-14 υποδηλώνει μέτρια κατάθλιψη και 15+ υποδεικνύει σοβαρή κατάθλιψη. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις καταφατικές απαντήσεις στο σημείο 9 («σκέψεις ότι θα ήταν καλύτερα να πεθάνεις ή να βλάψεις τον εαυτό σου με κάποιο τρόπο»).
Οι σημαντικότερες προκλήσεις στη διάγνωση της κατάθλιψης είναι διττές:
- Διαφοροποιήστε την από την "θλιμμένη διάθεση" δηλαδή, από φυσιολογικά ή παροδικά καταθλιπτικά συναισθήματα.
- Μην υποβαθμίζετε τον αντίκτυπο ακόμη και των ελαφρών συμπτωμάτων της κατάθλιψης, τα οποία μπορεί να είναι θεραπεύσιμα.
Υπάρχουν διάφορες πτυχές ενός καταθλιπτικού επεισοδίου που δείχνουν πόσο σοβαρό είναι, συμπεριλαμβανομένης της απάθειας, του συναισθηματικού μουδιάσματος, των συναισθημάτων ενοχής, της σοβαρής απελπισίας, της καθημερινής διακύμανσης της διάθεσης, της αυτοκτονικότητας, των ψυχωτικών συμπτωμάτων και των αλλαγών στην προσωπικότητα.
Ενδιαφέρεστε για τη βελτίωση των διαγνωστικών δεξιοτήτων σας; Στείλτε ηλεκτρονικό μήνυμα στη διεύθυνση: ifd@epapsy.gr δηλώνοντας ενδιαφέρον για την παρακολούθηση σχετικής εκπαίδευσης.
Διαφορική διάγνωση
Κατά την διαδικασία διάγνωσης κατάθλιψης, πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο διαταραχής της διάθεσης λόγω οργανικών παθήσεων. Η σωματική ή/και η ιατρογενής κατάθλιψη πρέπει να αποκλείεται και να αντιμετωπίζεται:
- ενδοκρινολογική δυσλειτουργία όπως υπερθυρεοειδισμός ή υποθυρεοειδισμός, υπερπαραθυρεοειδισμός, υπερκορτιζολαιμία.
- νευρολογικές διαταραχές.
- ιογενείς λοιμώξεις.
- καρκίνος και παρανεοπλασματικά σύνδρομα.
- αυτοάνοση αντίδραση.
- φαρμακολογικές αιτίες όπως κορτικοθεραπεία, κατάχρηση βενζοδιαζεπινών και εξάρτηση κ.λπ.