Kendi kendini yönetebilmek için kaynaklar

Ruh sağlığını daha iyi bir hale getirecek çeşitli yollar vardır

Kendinize nasıl yardım edeceğinizi ve depresyonu nasıl yöneteceğinizi öğrenin

Öz yönetimle ilgili bölümleri okuyun ve ilişkili testi çözünüz

Daha fazla öğrenin

KENDİ KENDİNİZİ TEST EDİN

Depresyonun alt türleri

Depresyonun alt türleri nelerdir?

Depresyonun farklı gidişatları olan birkaç türü vardır. Belirtiler ve semptomlar sayıca, zamanlama olarak, şiddet olarak ve sürerlik olarak değişim gösterebilirler ancak genele bakıldığında oldukça benzerdirler. Depresyonun değişik alt türleri farklı tedavi yöntemleri gerektirebileceği için doktorunuz sizin hangi türünden etkilendiğinizi anlamak isteyecektir. Ayrıca kişilerin depresyon deneyimleri ve dışa vurdukları semptomları yaşa, cinsiyete ve kültüre göre farklılık gösterir.

Depresyonun farklı çeşitlerini anlatmak için birçok farklı terim kullanılmıştır: nörotik, reaktif veya minör depresyon en çok kullanılan klinik isimlerdendir ve psikolojik doğaları gereği çoğunlukla psikoterapi yöntemiyle tedavi edilebilir olarak değerlendirilirler. Öte yandan somatik ve psikotik depresyon kimyasal bozukluklardan kaynaklanır ve medikal olarak tedavi edilirler. Bu terimler genelde ruh sağlığı danışmanları tarafından kullanılırlar.

Araştırmalar hep depresyonun aşamalar halinde gelişen duygudurum veya duyguşsal bir bozukluk olduğunu göstermişlerdir. Bu demektir ki normal duygudurumsal hal, depresif epizotlarla dönüşümlü olarak ilerler. Bazı zamanlar, depresif epizot yerine duygudurumsal öfori (coşku ve yüksek ruhsal durum),ya da mani/hipomani denilen asabiyet ve huzursuzluk durumları da görülebilir. Unipolar depression (tek kutuplu depresyon)teşhisi hastanın klinik geçmişinde mani ya da hipomani görülmediği zaman, bipolar depression (iki uçlu depresyon) teşhisi ise bu durumlar geçmişte görüldüğü zaman konulabilir.

1. Depresif Epizot

En fazla görülen ve en tipik olan depresyon türüdür. Tek bir epizot haftalar veya yıllar sürebilir, farklı semptom kombinasyonları gösterebilir fakat her zaman iki haftadan uzun sürer. Tek depresif epizotlar genelde unipolar (tek kutuplu) olarak tanımlanır. Etkilenen insanların aşağı yukarı üçte biri hayatları boyunca yalnızca tek bir epizot geçirirler. Fakat eğer depresif bir hasta gerekli tedaviyi olmazsa, gelecekte hastalığın nüksetme riski vardır. Depresyon epizotları her zaman için yıkıcı özellik taşırlar. 

2. Nükseden depresif bozukluk

Depresif epizotlar nüksedince, bu durum hastalığın nükseden depresif bozukluk veya majör depresif bozukluk olduğunu gösterir, ki bu da genelde ergenlikte ya da genç yetişkinlikte ortaya çıkar. Bu tip bir depresyon yaşayan kişiler, içinde normal evreleri de barındıran ve aylar hatta yıllar süren depresif dönemler geçirebilirler.  Bu tip depresif bozukluklar oldukça yıkıcıdırlar ve doğaları gereği unipolar/tek kutupludurlar (mani ya da hipomani görülmez). Genelde buna “klasik” ya da “klinik” depresyon da denir.

3. Distimi

Distimi, depresif epizota ve nükseden depresyona göre daha hafif ve az belirgin bir şekilde görülür. Ancak distimi çok daha inatçıdır ve semptomlar en az iki sene hatta bazı durumlarda onlarca yıl boyunca devam eder. Bu sebeple bu tür depresyona “kronik depresyon” da denir. Bozukluk tek kutupludur, hastanın günlük işleyişini etkiler ve daha az yıkıcıdır. Bu tür depresif hastaların durumu bazen daha da kötüye gidebilir ve majör depresyona çevirebilir; iki depresyon teşhisinin konması halinde ortaya çıkan duruma dual depression (“çifte depresyon”) denir.

4. Tip 1 bipolar depresyon

Geçmişte manik depresif bozukluk olarak adlandırılan bu depresyon tipi bipolar bozuklukta görülür ve görülme oranı tek uçlu depresyondan daha düşüktür. Depresif evre, normal duygudurum evresi ve manik evre olmak üzere üç farklı evreyi içerir. Manik evre aşırı coşkulu duygudurum, hiperaktivite, umursamazlık ve uyku ihtiyacının düşmesi ile karakterizedir.

Mani,  düşünme, muhakeme etme ve sosyal davranışları etkileyerek ciddi problemlerin ve zorlukların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.  Güvenli olmayan cinsel eylemlerin ve işle ilgili mantıksız kararların manik evrede verilme olasılığı artmaktadır. Manik evre genellikle depresif evreye geçiş ile sonlanmaktadır.

Bu duygusal değişim  “sevinçten havalara uçarken birden kendini umutsuzluk içinde bulmak” şeklinde ifade edilebilir.

Bazen bipolar bozukluğun depresyon evresinde ortaya çıkan semptomları tek uçlu bozukluk semptomlarından ayırmak zor olmaktadır. 

5. Tip 2 bipolar depresyon

Bipolar bozukluktan çok tekrarlayan depresif bozukluğa benzer olarak Tip 2 bipolar depresyon yaşayan kişilerde ilk olarak depresif evre gözlemlenir.  Bu durum tekrarlayan depresif epizodların hipomani ile sonlandığı bir sendromdur.  Hipomani, sendromu yaşayan kişinin ve ailesinin normal duygudurumla karıştırdığı ve maniden daha ılımlı öforik durum olarak nitelendirilir.

6. Karışık depresyon ve kaygı

Anksiyete, psikolojik ve somatik sendromlar depresyonun genel bileşenleri olduğu gibi depresif semptomlar kaygı bozukluklarında sıkça görülmektedir. Bu birlikteliğe karşın, kişinin temel probleminin depresyon olduğu durumlarda tanı koyma genellikle kolaydır. Ancak mixed depresyon ve ansiyete de depresyon ve anksiyete semptomları eşit düzeyde görülmektedir.

7. Depresif psikotik episot

Psikotik ya da delüzyonal depresyon depresif epizodun özel bir formudur.  Psikozlar, var olamayan şeyleri (halüsinasyonlar)  görmeyi ve işitmeyi ve yanlış düşünce ve inançlara (hezeyanlar) sahip olmayı içerir. Kişiler ağır bir suç işlediklerine (suçluluk hezeyanı),  iflas ettiklerine (yoksulluk hezeyanı) ya da ağır bir hastalığa (hipokondriyak hezeyan)  sahip olduklarına dair yanlış inançlara sahip olabilirler. Bu depresyonu yaşayan kişilerin neredeyse her zaman psikiyatrik tedaviye ihtiyacı vardır. Psikotik epizodlar doğası gereği tek uçlu ya da iki uçlu olabilir.

8. Atipik depresyon

Bu depresyon tipi aşırı duyarlı ve değişken duygudurum, aşırı yemek yeme ve aşırı uyuma ile karakterizedir. Panik ataklar görülebilmektedir.  Bu depresyon tipi hafif ve doğası gereği bipolar olabilmektedir.

9. Mevsimsel depresif bozukluk

Bu depresyon tipi atipik depresyona benzer ve mevsimsel olarak iklim değişikliğine bağlı olarak ortaya çıkar.  Depresyon mevsim evresi bittiğinde insanlar genellikle iyileşir ve normal işleyişlerini geri kazanırlar.

10. Kısa süreli tekrarlayan depresif bozukluk

İşlevselliğin korunduğu depresyonun küçük ve hafif formudur. Genellikle genç insanlarda görülür ve depresif ve mixed duygudurum ile karakterizedir.  Tipik olarak 2 haftadan daha kısa sürmektedir.

iFightDepression aşağıdaki kuruluşlar tarafından finanse edilmiş ve yürürlüğe konulmuştur: