Bir depresyon epizodu sırasında beyin aktivitesi değişir;  beyindeki nörotransmitter dengesi ve buna bağlı olarak BDNF ve sinapsların miktarı değişir.

Depresyonu çocukluk ya da ergenlik döneminde başlayan kronik hastaların bazı beyin yapıları beklenenden küçük olabilir.

(Depresyon tedavisinde antidepresan tedavisinin psikoterapi ile birlikte yürütülmesi tek başına ansidepresan tedavisine göre depresyonun tekrarlama olasılığını daha fazla düşürür).

Ancak bilimsel açıdan beyinde neler olup bittiğini tam olarak gösteren mekanizmalar yeteri kadar açık değildir. Sinaptik boşluktaki nörotransmitterin azaldığı ve düşük miktarda BDNF olduğu söylenebilir.

Depresyon yaşayan kişilerde beyin alanları farklı şekilde işlemektedir.

Bu süreçte noradrenalin ve serotonin nörotransmitterlerinin belirli bir rolü vardır.

Buraya kadar depresyona neden olan faktörlerinin farklı doğası ve bu faktörlerin nasıl etkileşime girdiği ve beyinde gerçekleştirdikleri değişikliklerden söz ettik. Şimdi de temel faktörlerin sıralandığı bir liste verelim;

• Yaşam olayları- hepimiz yas ve ayrılık gibi stres yaratan yaşam olaylarıyla baş etmek için biraz zamana ihtiyaç duyarız. Bu olaylar yaşandığında kendinizi ailenizden ve arkadaşlarınızdan soyutlayarak sorunlarınızla tek başınıza baş etmeye çalıştığınızda depresyon yaşama riskiniz artış gösterir.
• Uzun süreli zorluklar- iflas, ekonomik sıkıntılar ya da engelli birinin bakımını üstlenmek depresyon riskini arttırabilir.
• İzolasyon (soyutlama)- sosyal iletişimden yoksun kalmak, aile ve arkadaşlarla görüşmemek birçok kişi için bir risk faktörüdür.
• Hastalık- kişinin kronik ya da kalp rahatsızlığı ve kanser gibi yaşamı tehdit eden hastalıklara sahip olması depresyon riskini arttırır.
• Kişilik özellikleri- benlik saygısı düşük ya da kendini eleştiren kişiler depresyona daha yatkın olabilir. Kişilik özellikleri, genetik özelliklerle ilişkili olduğu kadar eğitimle ve sosyal çevreyle ilişkilidir.
• Aile geçmişi- birinci dereceden akrabaların depresyon yaşamış veya yaşıyor olması önemli bir risk faktörüdür.
• Geçmiş yaşantılar- geçmişte depresyon yaşamış olmak, tekrarlama olasılığını arttırır. Geçmişte yaşanan depresif epizodların sayısındaki artış ileride depresif epizod yaşama riskini arttırır.
• Hamilelik, doğum, regl ve menapoz- hormonal değişiklikler erkeklere kıyasla kadınları depresyona karşı daha savunmasız bırakır. Kadınların farklı yaşam dönemlerinde yaşadıkları hormonal değişimler depresyon riskini arttırmaktadır. En iyi bilinen örneklerinden biri, doğum sonrası (postnatal) depresyonudur.
• Alkol ve madde bağımlılığı- insanlar ruhsal durumlarını değiştirmek ve kendilerini daha iyi hissetmek için madde kullanma eğiliminde olurlar. Belirli kültürlerde özellikle erkekler alkol bağımlılığına yatkındırlar. Alkolün zehirleyici etkisi depresyonun artmasına neden olabilir.

Buna ek olarak rahatlamak için kullanılan Marihuana özellikle gençlerde depresyona neden olabilmektedir.

• Uyku ve uyanıklık döngüsü- stresli kişilerin iyi uyuyamadığı bilinirken uyuyamama (insomnia), aşırı uyuma (hypersomnolence) ve erken uyanma gibi uyku bozuklukları genel depresyon semptomlarıdır. Uzun süre uykusuz kalma gibi kötü uyku alışkanlıkları fiziksel bitkinlik ve bedensel dengesizliklere neden olarak depresyon riskini arttırır. Uyku fiziksel ve ruhsal sağlık için temel bir öneme sahiptir.

Gece boyunca nefes alış verişi kısa süreliğine duran kişilerin uykusu kısa bir süreliğine de olsa sonlanır. Kişiler bunun farkında değildir ve ertesi gün bu duruma dair herhangi bir şey hatırlamazlar. Bunun sonucunda gün boyunca yorgunluk ve bitkinlik hissi yaşarlar. Bunun uzun süreli yaşanması depresyona neden olabilmektedir. Bu örnekler ve açıklamalar depresyon ve uyku bozukluklarının bir arada görüldüğünü ve birbirlerini tetiklediklerini göstermektedir.